Quy trình bảo dưỡng máy phát điện đúng chuẩn

Kiểm tra và thay dầu nhớt khi bảo dưỡng máy phát điện

Dầu nhớt là yếu tố quan trọng nhất trong việc duy trì hoạt động ổn định của động cơ, đóng vai trò bôi trơn, làm mát và bảo vệ các chi tiết khỏi ma sát và mài mòn. Trong quá trình bảo dưỡng máy phát điện, kiểm tra và thay dầu nhớt đúng thời điểm giúp ngăn ngừa những hỏng hóc nghiêm trọng và kéo dài tuổi thọ thiết bị. Nếu để dầu nhớt xuống cấp, bị bẩn hoặc thiếu hụt, các chi tiết kim loại bên trong động cơ sẽ tiếp xúc trực tiếp với nhau, gây ra ma sát lớn, làm tăng nhiệt độ và dẫn đến hư hỏng nhanh chóng.
Thông thường, chu kỳ thay dầu nhớt được khuyến cáo là sau mỗi 250–300 giờ vận hành, hoặc sớm hơn nếu máy hoạt động liên tục trong điều kiện khắc nghiệt như môi trường nhiều bụi, nhiệt độ cao. Để kiểm tra dầu, người vận hành cần tắt máy, chờ động cơ nguội, rút que thăm dầu và quan sát màu sắc cũng như độ đặc của dầu. Nếu dầu chuyển sang màu đen sẫm, có mùi khét hoặc chứa cặn bẩn, đó là dấu hiệu cần thay ngay. Khi thay dầu, nên dùng loại dầu nhớt đạt tiêu chuẩn API, SAE phù hợp với khuyến cáo của nhà sản xuất để đảm bảo khả năng bôi trơn tối ưu.

Ngoài việc thay dầu, bảo dưỡng máy phát điện còn yêu cầu thay lọc dầu cùng lúc, nhằm tránh tình trạng dầu mới bị nhiễm bẩn từ cặn cũ. Lọc dầu bị tắc không chỉ làm giảm lưu lượng dầu mà còn khiến áp suất dầu tăng cao, ảnh hưởng tới hiệu suất vận hành. Trong quá trình làm việc, người bảo dưỡng cũng nên kiểm tra tình trạng các ron, phớt để tránh rò rỉ dầu. Việc duy trì thói quen thay dầu và lọc dầu định kỳ không chỉ giúp máy phát điện hoạt động êm ái hơn, giảm tiêu hao nhiên liệu mà còn tiết kiệm đáng kể chi phí sửa chữa về lâu dài. Nhiều đơn vị vận hành máy công suất lớn đã ghi nhận việc bảo trì dầu đúng hạn giúp động cơ duy trì hiệu suất ổn định trong nhiều năm, hạn chế hẳn các sự cố ngừng máy đột ngột, đảm bảo tiến độ công việc và an toàn cho hệ thống điện dự phòng.

Vệ sinh lọc gió cho máy phát điện 200kVA

Trong các dòng máy công suất lớn, máy phát điện 200kVA thường được sử dụng tại công trình xây dựng, nhà máy sản xuất, khu công nghiệp… Đây đều là môi trường có nhiều bụi bẩn và tạp chất trong không khí. Lọc gió chính là bộ phận đầu tiên bảo vệ động cơ khỏi những tác động xấu này. Nó có nhiệm vụ lọc sạch bụi, cát, sợi vải và các hạt nhỏ trước khi không khí được hút vào buồng đốt. Nếu lọc gió bị tắc hoặc quá bẩn, lượng không khí vào sẽ bị hạn chế, khiến động cơ của máy phát điện 200kVA hoạt động kém hiệu quả, tăng tiêu hao nhiên liệu và giảm công suất.

Khi thực hiện bảo dưỡng, việc vệ sinh lọc gió phải được tiến hành cẩn thận để tránh hư hỏng màng lọc. Bước đầu tiên là tắt máy và chờ động cơ nguội hẳn, sau đó tháo lọc gió ra theo đúng hướng dẫn kỹ thuật của nhà sản xuất. Nếu chỉ có bụi bẩn nhẹ, bạn có thể dùng khí nén thổi từ trong ra ngoài, tuyệt đối không thổi ngược chiều vì sẽ đẩy bụi vào sâu hơn. Trường hợp bụi bẩn bám quá nhiều hoặc lọc bị ẩm, dính dầu, bạn nên thay mới để đảm bảo hiệu quả lọc. Không nên giặt lọc gió bằng nước trừ khi loại lọc được nhà sản xuất cho phép, vì độ ẩm còn sót lại có thể gây hỏng hóc khi máy hoạt động.

Ngoài việc vệ sinh định kỳ, khi bảo dưỡng máy phát điện 200kVA bạn cũng cần kiểm tra tình trạng ống dẫn khí và gioăng nối giữa lọc gió với buồng nạp. Nếu phát hiện vết nứt, hở hoặc rò rỉ, cần thay thế ngay để tránh bụi lọt vào động cơ. Một lượng bụi nhỏ xâm nhập liên tục cũng đủ để gây mài mòn xi-lanh, piston, xéc-măng và các chi tiết khác, dẫn đến giảm áp suất nén và hiệu suất đốt cháy nhiên liệu. Điều này không chỉ khiến máy hao nhiên liệu hơn mà còn gây tăng nhiệt độ, rút ngắn tuổi thọ động cơ.

Lịch vệ sinh lọc gió cho máy phát điện 200kVA phụ thuộc vào điều kiện vận hành. Trong môi trường nhiều bụi, nên kiểm tra và vệ sinh mỗi tuần hoặc sau 100 giờ hoạt động. Với môi trường sạch hơn, khoảng cách này có thể kéo dài đến 250 giờ. Một số doanh nghiệp áp dụng quy trình kép: kiểm tra nhanh bằng mắt trước khi khởi động máy mỗi ca làm việc, và vệ sinh kỹ lưỡng định kỳ theo lịch đã đặt ra. Thói quen này giúp phát hiện sớm các vấn đề, ngăn ngừa sự cố nghiêm trọng, đồng thời giữ cho máy luôn đạt hiệu suất cao. Việc vệ sinh và bảo trì lọc gió đúng cách không chỉ giúp tiết kiệm chi phí nhiên liệu mà còn giảm tần suất thay thế phụ tùng, mang lại lợi ích lâu dài cho quá trình vận hành.

Kiểm tra hệ thống làm mát của máy phát điện 300kVA

Hệ thống làm mát là một trong những bộ phận quan trọng nhất của bất kỳ dòng máy phát điện nào, đặc biệt là với những dòng công suất lớn như máy phát điện 300kVA. Nhiệm vụ của hệ thống này là duy trì nhiệt độ động cơ ở mức ổn định, ngăn ngừa tình trạng quá nhiệt gây ra những hư hỏng nghiêm trọng. Khi động cơ hoạt động liên tục trong nhiều giờ với công suất cao, nhiệt lượng sinh ra là rất lớn. Nếu hệ thống làm mát không đảm bảo, các chi tiết kim loại bên trong có thể bị biến dạng, nứt gãy hoặc kẹt máy, dẫn đến thiệt hại lớn về chi phí sửa chữa và thời gian dừng máy.

Quy trình kiểm tra hệ thống làm mát khi bảo dưỡng máy phát điện 300kVA cần bắt đầu từ két nước. Người bảo dưỡng cần mở nắp két (chỉ thực hiện khi máy đã nguội hẳn để tránh bỏng hơi nước nóng) và kiểm tra mực dung dịch làm mát. Nếu dung dịch ở mức thấp, cần bổ sung ngay loại nước làm mát chuyên dụng theo khuyến cáo của nhà sản xuất. Loại nước này thường chứa chất chống gỉ, chống đóng cặn và giúp truyền nhiệt tốt hơn. Tuyệt đối không sử dụng nước giếng hay nước máy vì trong đó có chứa khoáng chất dễ tạo cặn, làm tắc ống dẫn và giảm hiệu quả tản nhiệt.

Tiếp theo, cần kiểm tra tình trạng quạt gió và dây curoa. Với máy phát điện 300kVA, quạt gió thường được gắn cố định trên trục, kết hợp với dây curoa dẫn động từ động cơ. Nếu dây curoa bị chùng, mòn hoặc nứt, quạt sẽ quay yếu, làm giảm khả năng làm mát. Dây curoa cần được điều chỉnh độ căng phù hợp hoặc thay mới nếu đã xuống cấp. Ngoài ra, bơm nước trong hệ thống làm mát cũng cần được kiểm tra để đảm bảo hoạt động trơn tru, không rò rỉ. Một bơm nước hỏng hoặc yếu sẽ khiến lưu lượng dung dịch làm mát giảm, gây quá nhiệt nhanh chóng.

Việc vệ sinh két nước định kỳ cũng là phần quan trọng khi bảo dưỡng máy phát điện 300kVA. Sau một thời gian hoạt động, két nước có thể bị đóng cặn, làm giảm lưu thông dung dịch và hiệu quả tản nhiệt. Có thể sử dụng dung dịch tẩy rửa chuyên dụng để làm sạch, sau đó xả bỏ toàn bộ nước cũ và thay nước mới. Nhiều kỹ thuật viên khuyến cáo nên vệ sinh két nước mỗi 6–12 tháng, tùy vào tần suất sử dụng và môi trường làm việc của máy.

Một số dấu hiệu cảnh báo hệ thống làm mát gặp sự cố ở máy phát điện 300kVA bao gồm: đồng hồ nhiệt độ báo cao bất thường, có hơi nước hoặc dung dịch rò rỉ quanh két nước, tiếng kêu lạ từ khu vực bơm nước, hoặc quạt gió quay yếu. Khi thấy các dấu hiệu này, cần dừng máy ngay để kiểm tra, tránh vận hành tiếp vì sẽ gây hư hỏng nghiêm trọng cho động cơ.

Việc kiểm tra và bảo dưỡng hệ thống làm mát không chỉ giúp máy duy trì nhiệt độ an toàn mà còn kéo dài tuổi thọ động cơ, giảm tiêu hao nhiên liệu và đảm bảo máy luôn sẵn sàng vận hành ở công suất tối đa khi cần thiết. Đây là hạng mục mà bất kỳ đơn vị nào vận hành máy phát điện 300kVA cũng cần thực hiện nghiêm túc và định kỳ.

Bảo trì hệ thống nhiên liệu của máy phát điện 400kVA

Hệ thống nhiên liệu là “nguồn sống” của động cơ, đảm bảo cung cấp đủ nhiên liệu sạch, ổn định và đúng áp suất cho quá trình đốt cháy. Đối với những dòng công suất lớn như máy phát điện 400kVA, chất lượng và sự ổn định của nhiên liệu đóng vai trò cực kỳ quan trọng, quyết định trực tiếp đến hiệu suất, độ bền và tuổi thọ của máy. Một hệ thống nhiên liệu không được bảo trì định kỳ có thể dẫn đến nhiều sự cố nghiêm trọng như giảm công suất, tăng tiêu hao nhiên liệu, hỏng kim phun, thậm chí là làm chết máy đột ngột khi đang vận hành.

Khi tiến hành bảo trì, bước đầu tiên là kiểm tra bình nhiên liệu. Với máy phát điện 400kVA, bình thường có dung tích lớn, vì vậy cần quan sát kỹ bên trong để phát hiện cặn bẩn, nước đọng hoặc dấu hiệu rỉ sét. Nước trong nhiên liệu thường đến từ sự ngưng tụ khi bình nhiên liệu không được đậy kín hoặc do nhiên liệu kém chất lượng. Nước và cặn bẩn này sẽ làm tắc lọc nhiên liệu, gây ăn mòn hệ thống và giảm hiệu quả phun. Do đó, việc xả đáy bình nhiên liệu để loại bỏ tạp chất và nước cần được thực hiện định kỳ, đặc biệt ở những nơi có độ ẩm cao.

Tiếp theo là kiểm tra và thay lọc nhiên liệu. Lọc nhiên liệu có nhiệm vụ loại bỏ các hạt bụi, gỉ sét và tạp chất có trong nhiên liệu trước khi đến kim phun. Khi lọc bị tắc, lưu lượng nhiên liệu giảm, áp suất phun không đạt, khiến động cơ máy phát điện 400kVA hoạt động không ổn định, thậm chí rung giật hoặc tắt máy. Vì vậy, nên thay lọc nhiên liệu sau mỗi 500 giờ vận hành hoặc theo khuyến cáo của nhà sản xuất. Nếu máy làm việc trong môi trường khắc nghiệt hoặc sử dụng nhiên liệu không rõ nguồn gốc, chu kỳ thay lọc cần rút ngắn hơn.

Bảo dưỡng hệ thống nhiên liệu cũng bao gồm việc vệ sinh kim phun. Kim phun bẩn hoặc bị tắc sẽ làm giảm khả năng tán sương, khiến quá trình đốt cháy không hoàn toàn, sinh muội than và làm tăng tiêu hao nhiên liệu. Với máy phát điện 400kVA, kim phun thường được tháo ra và làm sạch bằng máy siêu âm hoặc dung dịch chuyên dụng. Trong trường hợp kim phun bị mòn hoặc hư hỏng, cần thay mới để đảm bảo hiệu suất động cơ.

Ngoài ra, cần kiểm tra toàn bộ đường ống dẫn nhiên liệu. Những vết nứt, mòn hoặc rò rỉ trên ống có thể gây thất thoát nhiên liệu, tăng nguy cơ cháy nổ và giảm áp suất hệ thống. Khi phát hiện rò rỉ, tuyệt đối không dùng băng keo để quấn tạm, mà phải thay thế đoạn ống bị hỏng bằng ống tiêu chuẩn chịu áp lực và nhiệt độ cao.

Một lưu ý quan trọng khi bảo dưỡng máy phát điện 400kVA là không để nhiên liệu tồn trữ quá lâu. Nhiên liệu, đặc biệt là dầu Diesel, sau một thời gian sẽ bị phân tách, oxy hóa và hình thành cặn, gây hại cho hệ thống. Do đó, nên tiêu thụ hết nhiên liệu cũ trước khi bổ sung mới, hoặc sử dụng phụ gia ổn định nhiên liệu nếu phải lưu trữ lâu dài.

Bảo trì hệ thống nhiên liệu đúng cách không chỉ giúp máy phát điện 400kVA hoạt động trơn tru, tiết kiệm nhiên liệu mà còn giảm thiểu nguy cơ hỏng hóc bất ngờ. Đây là một trong những hạng mục bảo dưỡng then chốt, cần thực hiện nghiêm ngặt và theo đúng quy trình để đảm bảo máy luôn sẵn sàng vận hành ở hiệu suất cao nhất.

Kiểm tra hệ thống điện và bảng điều khiển khi bảo dưỡng máy phát điện

Hệ thống điện và bảng điều khiển là “bộ não” của toàn bộ thiết bị, chịu trách nhiệm giám sát, điều khiển và bảo vệ các bộ phận khác trong máy phát điện. Trong quá trình bảo dưỡng máy phát điện, việc kiểm tra kỹ lưỡng các thành phần này là bắt buộc để đảm bảo máy vận hành ổn định, an toàn và đạt hiệu suất tối đa. Nếu hệ thống điện hoặc bảng điều khiển gặp sự cố, máy có thể hoạt động sai chế độ, báo lỗi giả hoặc thậm chí không khởi động được, gây gián đoạn nghiêm trọng cho hoạt động sản xuất và sinh hoạt.

Bước đầu tiên khi bảo dưỡng hệ thống điện là kiểm tra toàn bộ dây dẫn. Người kỹ thuật cần quan sát xem dây có bị nứt, mòn, cháy xém hay lỏng đầu nối không. Với các dòng máy công suất lớn, dòng điện truyền qua dây khá cao, vì vậy bất kỳ điểm tiếp xúc kém nào cũng có thể gây ra hiện tượng phát nhiệt, chập cháy. Trong môi trường ẩm ướt hoặc nhiều bụi, dây dẫn còn có nguy cơ bị oxy hóa ở đầu nối, làm tăng điện trở và giảm hiệu quả truyền điện. Do đó, tất cả các đầu cốt và khớp nối cần được vệ sinh sạch sẽ, siết chặt lại hoặc thay thế nếu cần.

Tiếp theo, cần kiểm tra cầu dao, CB (circuit breaker) và các thiết bị bảo vệ khác. Những linh kiện này có nhiệm vụ ngắt điện khi xảy ra quá tải hoặc ngắn mạch, bảo vệ động cơ và thiết bị điện kết nối với máy. Trong quá trình bảo dưỡng máy phát điện, kỹ thuật viên sẽ thao tác đóng/mở cầu dao để đảm bảo cơ cấu hoạt động trơn tru, đồng thời dùng thiết bị đo để kiểm tra thông số hoạt động. CB bị kẹt, lỏng hoặc hỏng phải được thay thế ngay để tránh nguy cơ cháy nổ.

Bảng điều khiển cũng cần được kiểm tra toàn diện. Đây là nơi hiển thị các thông số quan trọng như điện áp, tần số, dòng điện, nhiệt độ và áp suất dầu. Một số dòng máy hiện đại còn có hệ thống điều khiển điện tử, tích hợp cảm biến và phần mềm giám sát. Khi bảo dưỡng, kỹ thuật viên sẽ quan sát các thông số khi máy chạy không tải và tải, đảm bảo chúng nằm trong phạm vi cho phép. Nếu có thông số bất thường, cần dừng máy để kiểm tra nguyên nhân. Ngoài ra, các nút bấm, công tắc và màn hình hiển thị cũng cần được vệ sinh, loại bỏ bụi bẩn và độ ẩm để tránh hư hỏng.

Một điểm quan trọng khác là kiểm tra hệ thống sạc và ắc quy khởi động. Nếu ắc quy yếu hoặc hệ thống sạc không hoạt động đúng, máy phát điện có thể không khởi động được khi cần. Trong quá trình bảo dưỡng máy phát điện, cần đo điện áp ắc quy, kiểm tra mức dung dịch (đối với loại ắc quy nước) và vệ sinh cực ắc quy để đảm bảo tiếp xúc tốt. Nếu ắc quy đã cũ hoặc sạc kém, nên thay mới để tránh sự cố bất ngờ.

Việc kiểm tra hệ thống điện và bảng điều khiển định kỳ sẽ giúp phát hiện sớm các vấn đề, từ đó xử lý kịp thời trước khi chúng trở thành sự cố nghiêm trọng. Đây là một trong những bước quan trọng giúp máy phát điện duy trì hoạt động ổn định, kéo dài tuổi thọ và đảm bảo an toàn cho người vận hành cũng như các thiết bị điện khác kết nối với máy. Đặc biệt, với những đơn vị sử dụng máy để cung cấp điện dự phòng cho bệnh viện, nhà máy hoặc tòa nhà lớn, việc đảm bảo hệ thống điện và bảng điều khiển luôn trong tình trạng tốt là yêu cầu bắt buộc để tránh rủi ro gián đoạn nguồn điện.